آشنایی با انواع لوله پلی اتیلن
1.لوله پلی اتیلن گازرسانی
2.لوله پلی اتیلن آبرسانی
1=یکی از پرکاربردترین لوله های پلی اتیلن تک جداره فشار قوی، لوله های پلی اتیلن گازرسانی هستند.
لوله پلی اتیلن گازرسانی، طی فرآیند اکستروژن و با به‌کارگیری تجهیزات مدرن، با استفاده از مواد HDPE100 خودرنگ، در سایزهای 25 تا 225 میلیمتر و فشارهای کاری 12.5 و 16 بار، در کارخانه‌های تولیدکننده لوله پلی اتیلن در داخل ایران، تولید می‌شوند.
ضخامت دیواره لوله های پلی اتیلن گازرسانی در هر فشار کاری، دقیقاً مانند ضخامت دیواره لوله های پلی اتیلن آبرسانی است.
فرآیند تولید لوله های گازرسانی، به علت استراتژیک‌بودن پروژه‌هایی که در آن استفاده می‌شوند، بسیار حساس بوده و باید حتماً تأییدیه IGS را از شرکت ملی گاز ایران داشته باشند.
با توجه به اینکه سیال عبوری از لوله‌های گازرسانی، گاز است (سوختی که در دمای 15 درجه سانتیگراد و فشار 1 بار، در حالت گازی قرار دارد)، که یک سیال حساس و پرخطر محسوب می‌شود، باید این لوله‌ها قبل از هر چیزی، فاکتور قابل‌اعتماد بودن را کسب کرده و تأییدیه IGS را از شرکت ملی گاز ایران دریافت کنند.
2=یکی دیگر از پرمصرف‌ترین لوله های پلی اتیلن، لوله های پلی اتیلن آبرسانی هستند که در سایزهای 25 تا 1200 میلیمتر و فشارهای کاری متداول 6 تا 16 بار (بنا به درخواست مشتری تا فشار 25 بار هم امکان تولید دارند)، تولید شده و برای مصارف انتقال آب شرب و غیرشرب استفاده می‌شوند. به‌طور‌کلی، لوله های پلی اتیلن آبرسانی، لوله های پلی اتیلن تک جداره‌ای هستند که در دسته لوله‌های فشار قوی قرار می‌گیرند.
لازم است بدانید که در زمان‌های پیش‌تر، برای شبکه‌های انتقال، از لوله‌های فلزی، چدنی، سیمانی، آزبست، GRP و … استفاده می‌شد که به‌علت مواجهه با چالش‌هایی همچون: پوسیدگی، زنگ‌زدگی، طول عمر پایین، سنگین‌وزن بودن و …، این لوله‌ها، جای خود را به لوله های پلی اتیلن دادند.
لوله های پلی اتیلن آبرسانی، با بهره‌گیری از نسل سوم مواد اولیه پلی اتیلن سنگین، یعنی HDPE100 تولید می‌شوند که با تکیه بر ساختار و ویژگی‌های همین ماده، ویژگی‌های منحصربه‌فردی را به خود اختصاص می‌دهند که در پاراگراف‌های آتی، به تفصیل بیان می‌شود.
با توجه به اینکه لوله های پلی اتیلن آبرسانی، برای انتقال آب شرب مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید در فرآیند تولید آن‌ها از مواد اولیه مرغوب و باکیفیت (%100 مواد نو استفاده می‌شود و حتی %1 مواد بازیافتی ندارد)، که به‌هیچ عنوان موجب تغییر بو یا مزه آب نمی‌شوند، استفاده کرد. بنابراین لوله های پلی اتیلن آبرسانی مورد مصرف در انتقال آب شرب، باید تمامی تأییدیه‌های لازم از اداره بهداشت را دریافت کنند.
خوشبختانه، مواد HDPE100، تمامی استانداردهای لازم را برای استفاده در خط تولید محصولاتی که برای مصارف انسانی به کار می‌روند، داشته و اصطلاحاً Food Grade محسوب می‌شود.
دستورالعمل اجرایی لوله پلی اتیلن گازرسانی
- انبار کردن لوله ها در محل‌های سرپوشیده برای ممانعت از قرار‌گرفتن در معرض نور خورشید
- انبارش لوله‌ها به گونه‌ای که موجب دوپهنی آن‌ها نشود.
- الویت خروج لوله های پلی اتیلن گازرسانی تولیدی، بر اساس تاریخ تولید آن‌ها (تاریخ تولید قدیمی‌تر← الویت بیشتر برای خروج)
- وسایل مناسب برای جابجایی و حمل‌و‌نقل، باید دارای سطوح صاف و عاری از اجسام تیز و آسیب‌زننده، مانند میخ باشند.
- برنداشتن درپوش لوله های شاخه‌ای و حلقوی از ابتدای کار، تا فرا رسیدن زمان جوشکاری
- الزام نگهداری لوله ها، در محل پروژه، در دمای زیر 40 درجه سانتیگراد
- در صورت عدم امکان رعایت دما تا سقف 40 درجه، حداکثر زمان نگهداری لوله باید 3 ماه باشد.
- پس از اتمام مدت زمان 3 ماهه، الزام انجام آزمایش OIT بر روی لوله ها وجود داشته و نتیجه آزمایش باید کمتر از %20 از مقدار اولیه آن انحراف داشته باشد.
- در صورت انحراف بیش از %20 از نتیجه اولیه آزمایش OIT، لوله غیرقابل استفاده بوده و پیمانکار موظف به پرداخت خسارت است.
Table of Contents
دستورالعمل اجرایی لوله پلی اتیلن آبرسانی
1- برش لوله: لوله‌ها معمولاً با طول 12 متر به محل پروژه ارسال می‌شوند و گاهی لازم است آن‌ها را برش داده و به شاخه‌های کوتاه‌تر تبدیل کرد. برای برش لوله‌ها باید دقت کرد که به هیچ عنوان از اره نجاری (دندانه درشت) استفاده نشده و اره آهن‌بر (دندانه‌ریز) هم، نهایتاً تا سایز 110 لوله پلی اتیلن استفاده شود. برای سایزهای بالاتر لوله، از ابزارهای مخصوص برش لوله پلی اتیلن بهره گرفته می‌شود. برای استفاده از تجهیزات برش لوله، باید تمامی دستورالعمل‌ها و نکات ایمنی را در نظر گرفت تا حادثه‌ای رخ ندهد.در زمان برش، باید سطح مقطع برش لوله، کاملاً عمود بر محور لوله باشد. بعد از اتمام برش، لازم است که با استفاده از سوهان، سطح مقطع برش را صاف و مسطح کرده و همه براده‌ها برطرف شوند تا لوله، آماده جوش لب به لب شود.
2- تمیز‌کردن لوله و اتصالات: پیش از نصب، باید داخل و خارج لوله و اتصالات را، با پارچه، تمیز و خشک کرد.
3- نصب لوله و اتصالات: برای شروع، ابتدا باید لوله و اتصالات مورد نیاز، در سایز و فشار کاری تعیین‌شده در پروژه، در کنار ترانشه آماده و ریسه شوند. همچنین، لوله و اتصالاتی که به جوش لب به لب نیاز دارند، باید عملیات جوش، در خارج از ترانشه بر روی آن‌ها انجام شود. باید دقت کرد که عملیات نصب، از یک طرف مسیر شروع شده و لوله و اتصالات، به ترتیب، یکی پس از دیگری به هم متصل شوند.
4- خاکریزی مقدماتی روی لوله های نصب‌شده: از آن جایی که لازم است، آزمایش هیدرواستاتیک بر روی لوله های نصب‌شده در پروژه انجام شود، برای اینکه خط لوله در اثر فشارهای داخلی حاصل از انجام آزمایش، تکان نخورده و در جای خود ثابت بماند، باید اطراف و روی لوله را با خاک، پر و متراکم کنند.البته باید این نکته را در نظر داشت که خط لوله، در محل شیرآلات و متعلقات، قابل رؤیت بوده تا در صورت بروز نشتی در زمان انجام تست هیدرواستاتیک، محل نشتی به آسانی قابل تشخیص باشد. با توجه به توضحات ارائه‌شده، این نوع خاکریزی را خاکریزی مقدماتی می‌نامند.
5- آزمایش هیدرواستاتیک خطوط لوله نصب‌شده: برای شروع تست هیدرواستاتیک، باید دقت کرد که هوای محبوس در خط لوله، به‌طور‌کامل تخلیه شود تا برای ادامه آزمایش مشکلی پیش نیاید.
6- تکمیل خاکریزی روی لوله های نصب‌شده: بعد از اتمام تست هیدرواستاتیک و برآورده‌شدن الزامات استاندارد این تست، باید عملیات خاکریزی را داخل ترانشه ادامه داده و تکمیل کرد، به این صورت که محل‌هایی مانند شیرآلات و متعلقات که برای انجام تست، قابل رؤیت باقی ماندند، باید مانند سایر قسمت‌های خط لوله، به‌طور‌کامل با خاک مناسب، پر و متراکم شوند.
